Over deze site

Het project

In november 2019 was het 125 jaar geleden dat de ANDB werd opgericht. Het IISG beheert het 70 strekkende meters tellende ANDB archief en zag in dit jubileumjaar een goede aanleiding om stil te staan bij de bond die zo’n enorm belangrijke rol heeft gespeeld in de geschiedenis van de vakbeweging en de strijd voor een grotere bestaanszekerheid van werkenden. Onder de titel ‘Een Schitterende erfenis’ organiseerden Karin Hofmeester en Susan Leclercq een groot publieksproject over de bond.

Doel van het project was de aandacht van het grote publiek te vestigen op de bond en zijn schitterende erfenis: het archief, De Burcht - het door Berlage ontworpen bondsgebouw - maar ook de verworvenheden van de Bond waar we vandaag de dag met onze grote zuinig op moeten zijn: de acht-urige werkdag, uitkeringen bij ziekte en werkloosheid, gelijke lonen voor vrouwen en mannen en nog veel meer. Het project – dat mogelijk werd gemaakt door de subsidies van de onder aan de pagina vermelde fondsen én de Vrienden van het IISG - omvatte maar liefst zeven onderdelen waar deze website er een van is.

Het project startte met een Vele Handen project waarin veel vrijwilligers de gegevens van de ANDB ledenadministratie hebben ingevoerd zodat deze nu doorzoekbaar zijn. Daarnaast startten we een samenwerkingsproject met onze zuster instelling AMSAB ISG in Gent om ook de lidmaatschapskaarten van de Antwerpse bond te kunnen tonen op de deze site. De tentoonstelling Amsterdam Diamantstad die in het Joods Historisch Museum te zien was, kwam in nauwe samenwerking met het IISG tot stand en schetste de geschiedenis van de bond in de context van de ontwikkelingen in de diamanthandel en industrie. Er was een storytelling project in De Burcht, waarin de levensverhalen van vijf diamantbewerkers centraal stond en een lichtprojectie op de gevel van datzelfde gebouw. Deze levensverhalen zijn overigens vereeuwigd in een mooie podcast die nog steeds beluisterd kan worden. En tenslotte verscheen er een rijk geïllustreerd publieksboek onder de titel Een Schitterende Erfenis dat de geschiedenis van de bond vooral vanuit het perspectief van de leden belicht.

De vernieuwde website

Deze vernieuwde website bevat een aantal nieuwe onderdelen en bovendien zijn op deze site de levensverhalen van de diamantbewerkers gereconstrueerd. Was de oude website op lidmaatschapskaarten gebaseerd; de huidige site is op 21.646 unieke personen gebaseerd. Veel diamantbewerkers hadden meer dan een kaart in de ANDB administratie: velen begonnen met een leerlingkaart die je sinds 1904 kreeg als je via de ANDB tot diamantbewerker werd opgeleid. De volleerde diamantbewerker werd vervolgens lid van de bond en kreeg een lidmaatschapskaart, en soms twee als het lidmaatschap lange tijd onderbroken was geweest omdat de diamantbewerker tijdelijk een ander beroep uitoefende. Tenslotte zijn er 7571 Nederlandse diamantbewerkers die zich (semi) permanent in Antwerpen vestigden en daar lid werden van de Belgische ADB. Op basis van de gecombineerde gegevens op deze kaarten is een levensloop van de diamantbewerkers te schetsen: zie bijvoorbeeld het levensverhaal van Andries Gerritse. We zien zijn geboorteplaats en datum, van de ADB kaart leren we zijn vrouw en zoon kennen, we weten op welke fabriek en door we hij is opgeleid, we kennen zijn beroep en we weten op welke adressen hij heeft gewoond. Zijn Amsterdamse adressen worden op deze vernieuwde site op een kaart getoond, op volgorde genummerd zodat we zijn verhuispatroon kunnen volgen. We geven ook informatie over zijn beroep en we laten zien dat hij in 1922 en 1923 al enige tijd in Antwerpen verbleef om daar te werken als diamantbewerker. Van zijn kaart van de Antwerpse bond weten we dat hij daar in 1934 inmiddels permanent woont, getrouwd is, een zoon heeft en in 1938 weer uitgeschreven wordt uit de bond omdat hij ‘afvallig’ was. Uit zijn tweede ANDB lidmaatschapskaart maken we op dat hij zich in 1939 weer als ANDB lid laat inschrijven, in 1941 wordt hij weer uitgeschreven.

Een laatste toevoeging aan de site is de link die gemaakt is met de website Oorlogslevens, een zoekmachine naar beschikbare bronnen over personen in oorlogstijd binnen het toenmalige Koninkrijk der Nederlanden  Alle data die op onze site worden getoond zijn omgezet in Linked Data, dat maakte het o.a. mogelijk om onze gegevens te linken met de gegevens op Oorlogslevens. Zo kunnen we voor 6032 ANDB leden laten zien wat hun lot was tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De vernieuwde site biedt naast deze levenslopen ook meer informatie over de slijperijen waar de diamanten geslepen werden. Van maar liefst 140 diamantslijperijen en 22 diamantzagerijen die in de periode van 1822 tot heden in Amsterdam hebben bestaan zijn nu zoveel mogelijk gegevens samengebracht en alle slijperijen worden op een kaart getoond. Er kan op naam van de slijperij gezocht worden.

Een subsidie van de Rothschild Foundation Hanadiv Europe maakte het mogelijk deze website te vernieuwen.

Thumbnail